انسان‌های ارتقا یافته در فناوری : نگاهی به اسطوره ها

مفهوم انسانارتقایافتهدقیقا چیست؟ وقتی این بحث مطرح می شود، دقیقا به افزونه های انسانی و عملکردهای مبتنی بر ماشین اشاره می شود (توسعه ی تصورسایبورگیکه در رمان های علمی تخیلی محبوبیت زیادی دارد). اما ارتقا یافته در ارتباط با چه چیزی؟ بر اساس کدام معیارها و ارزش های مرجع؟ برای مثال آیا می توان خوشحالی را اندازه گیری کرد؟ یا می توان به اندازه گیری احساساتی مثل لامسه یا بویایی پرداخت که ما را به جهان ارتباط می دهند؟ هنگام کار تا چه اندازه احساس رضایت می کنیم؟ تمام این ابعاد زندگی را با ارزش می سازند. باید مراقب باشیم تسلیم ظاهر نشویم. یک <<به علاوه>> می تواند یک <<منها>> را در خود مخفی کنند؛ چیزی که به دست می آید ممکن است چیزی را که از دست می رود، مخفی کند. با این حال اندازه گیری یا شمارش این که چه چیزی از دست رفته و چه چیزی به دست آمده است، امکان پذیر نیست.

برای مثال خلبان های هواپیماهای نظامی از این نظر ارتقایافته هستند که از سنسورهای ریموت، اپترونیک ها، و دوربین های مادون قرمز استفاده می کنند که امکان دید فراتر از دید طبیعی چشم انسان را در اختیار آن ها قرار می دهد. اما در مورد تحت کنترل درآوردن قدرت یک ماشین، احساسات و هیجان پرواز، شجاعت و حس غرور به دست آمده از غلبه بر ترس و مهارت در آن در طول کار خسته کننده و طولانی چه می توان گفت؟

یک مثال دیگر از یک زمینه ی دیگر، تشخیص پزشکی راه دور است. از یک زاویه، این زمینه امکان استفاده از تجربیات یک متخصص را در هر زمان و مکانی فراهم می کند. برای افراد منزوی که استقلال و قابلیت حرکتی خود را از دست داده اند یا مناطقی که به بیابان های پزشکی تبدیل شده اند، این ویژگی یک مزیت و پیشرفت غیرقابل انکار است. با این حال، بر اساس مطالعات میدانی بعضی افراد نگران هستند که به واسطه ی این امکانات خودبه خود ارتباطشان با دنیا قطع شود و این ارتباط به خانه محدود شود. مراجعه به یک متخصص، حتی شخصی که دور از دسترس باشد، افراد را مجبور می کند از محیط روزمره ی خود دور شوند، کارهای روتین و روزمره ی خود را تغییر داده و با افراد جدید ملاقات کنند. بنابراین، فرصتی برای تجربیات جدید را تا یک اندازه ی مشخص فراهم می کنند که باعث غنی شدن شخصیت فرد می شود (یک تعریف احتمالی دیگر برای ارتقا).

فناوری چگونه ما را تغییر می دهد

هر شکل جدید پیشرفت با رهاسازی بخشی از روش های قدیمی انجام کارها، عادت ها و ساختارها همراه است. نکته ی مهم این است که مجموع دستاوردها از مجموع ضررها بیشتر است و احساسات جدید جایگزین احساسات قدیمی می شوند. به استثنای این که روش بازاری و اقتصادی، از نظر کیفی، واقعیت های ناسازگاری را بر یک سطح تحمیل می کند: که اینجا منظور سودمندی است. با این حال، بعضی مسائل که به نظر می رسد از نظر روابط اجتماعی، تجربیات زندگی، یادگیری، نوآوری، خلاقیت و غیره مهم باشند، حتی ارزش صرف وقت یا جست وجو را ندارند. بنابراین، مسأله این نیست که در نهایت ماشین ها جایگزین انسان ها می شوند یا خیر، بلکه مسئله درک ارزشی است که انسان به ماشین می دهد، ارزش هایی که در نهایت انسان را تغییر می دهند: سرعت، قابلیت پیشگویی، نظم و ترتیب، قدرت و سایر موارد.

برای مثال کاربرد زیاد موقعیت جغرافیایی ما را به این فناوری وابسته می کند. مهم تر از هرچیز، افزایش وابستگی به این فناوری تراکنش های روزمره ی ما با دیگران را در مکان های عمومی و مشترک تغییر می دهند. آیا ما در حال تبدیل به گونه های آسیب پذیر انسانی، دارای ابهام ذاتی نسبت به روابط انسانی و همچنین بی صبر در مقابل بعضی حوادث هستیم؟ یکی از ریسک های پیش رو این است که در معمولی ترین موقعیت ها انتظار داریم انسان ها با نظم، دقت و سرعت یکسان و حتی قابلیت پیشگویی مشابه ماشین ها عمل کنند. در حال حاضر این واقعیت وجود دارد که برای بسیاری از افراد صحبت با فردی که از کنارشان می گذرد، یا پرسیدن آدرس از یک غریبه دشوار است، و دقت و راه حل سریع ارائه شده در گوشی های آیفون را به ارتباط پر از ریسک و غیرقابل پیش بینی ترجیح می دهند، اما آیا می توان گفت این موارد آغاز تغییر و تحول در انسان هستند؟ وقتی در مورد <<انسان های ارتقایافته>> صحبت می کنیم، لازم است این سؤال ها را از خود بپرسیم.

در نهایت، هرچقدر انسان به بازدهی دودویی ماشین ها و بی نقصی آن ها عادت کند، این روند برای او طبیعی خواهد شد و نقاط ضعف غیرقابل تحمل و بیگانه خواهند شد. بنابراین مسئله این نیست که ماشین ها در نهایت انسان ها را سرنگون می کنند، جای او را می گیرند، برتر از انسان می شوند یا حتی انسان را منسوخ می کنند؛ بلکه مسئله، درک شرایط اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی است که در آن انسان ها رفتار ماشینی را شروع کرده و سعی می کنند از ماشین هایی که خود طراحی کرده اند، تقلید کنند. شباهت رفتار انسان به ماشین که در رفتار او نهفته است، بسیار تعیین کننده و بحرانی است.

روبات کره ای، ۲۰۱۳

ارتباط با ماشین ها ، مطمئن تر است

ربات های اجتماعی یا <<همراه>> (مثل Paro، Nao، NurseBot، Bao، Aibo، My Real Baby) نه تنها قادر به ارتباط با انسان هستند و در محیط های روزمره و آشنا برای انسان فعالیت می کنند بلکه احساسات، یادگیری، دلسوزی را هم ابراز می کنند. روانشناس و انسان شناس، شری تورکلیاین تغییر دیدگاه نسبت به روبات ها را مورد بررسی قرار داده است، طوری که قبلا تصور می شد ترسناک هستند؛ اما امروزه مردم آن ها را دوست خود می دانند. در نتیجه، او انسان را آماده می سازد تا در زندگی روزمره به ربات هایی خوشامد بگوید که روزی موجب خشم یا ترس افراد می شدند اما امروز حتی می توانند از نظر احساسی به آن ها وابسته شوند.

پس از چند سال بررسی یکی از خانه های سالمندان که برای معرفی این ماشین ها انتخاب شده بودند، مؤلف کتابAlone together(تنها با هم)، شری تورکل به این نتیجه رسیده است که دلیل ترجیح ماشین ها به انسان توسط مردم خراب شدن روابط قبلی است که در دنیای واقعی تجربه کرده اند. اثرات این روابط بی اعتمادی، ترس از فریب خورد و شک هستند. او همچنین به خستگی ناشی از گارد گرفتن و بی حوصلگی اشاره می کند: بودن با دیگران ما را افسرده می کند. مفهوم روبات های اجتماعی نشان می دهد حس صمیمیت ما امروزه ممکن است به فرار از یکدیگر کاهش یافته باشد. بر همین اساس، تخریب روابط انسانی زمینه و شرایط را برای توسعه ی روبات های اجتماعی فراهم می کنند که به نیاز یک محیط پایدار، نقاط مرجع ثابت، قطعیت و قابلیت پیش بینی پاسخ می دهند، این اعتماد و قطعیت کمتر در روابط عادی دیده می شوند.

همان قدر که انتظار روابطکنترل شده و قابل کنترلبا ماشین ها را داریم، به همان اندازه هم با بی عدالتی و ظلم نسبت به موجودات زنده روبه رو می شویم (انسان ها و غیرانسان ها، وقتی که به پناهنده ها، افراد بی خانمان یا حیواناتی که در خدمت صنعت هستند فکر می کنیم).