پرتاب‌های فضایی ارزان قیمت اسپیس ایکس رقبای اروپایی را آشفته کرده است

ساخت وبلاگ

یکی از مواردی که موجب موفقیت اسپیس ایکس شده، ارسال ارزان قیمت محموله های فضایی است. اما به نظر می رسد آرین اسپیس ، رقیب اروپایی اسپیس ایکس از این مسئله خوشحال نیست.

شرکت اروپاییآرین اسپیسکه مقر اصلی آن در کشور فرانسه است، به عنوان سازنده ی اصلی راکت آرین ۵ شناخته می شود؛ همچنین، این شرکت کار روی راکت آرین ۶ را هم شروع کرده است. از نظر اعتمادپذیری، آرین در جایگاه مناسبی قرار دارد و به همین دلیل، ناسا برای ارسالتلسکوپ فضایی چند میلیارد دلاری جیمز وباز راکت آرین ۵ استفاده خواهد کرد. اما با افزایش رقابت در بازار پرتاب های فضایی، مسیر پیش روی آرین چندان هموار نخواهد بود.

همانند شرکت های روسی و شرکت آمریکاییUnited Launch Alliance، آرین نیز از نظر قیمت گذاری تحت فشار قرار دارد. شرکت فضایی ایلان ماسک،اسپیس ایکس، برای پرتاب های فضایی با راکت فالکون ۹ تنها ۶۲ میلیون دلار از مشتریان طلب می کند؛ مبلغی که رقابت را برای دیگر شرکت های فعال در عرصه ی پرتاب های فضایی شدیدا سخت کرده است.

راکت آرین ۶ / Ariane 6 Rocket

راکت آرین ۶

اسپیس ایکس، برای پرتاب های فضایی با راکت فالکون ۹ تنها ۶۲ میلیون دلار از مشتریان طلب می کند

اروپایی ها در حال آماده سازی راکت جدید آرین ۶ برای رقابت با فالکون ۹ اسپیس ایکس هستند؛ اما در این مسیر با دو مشکل اساسی مواجه شده اند. اول از همه، علی رغم تلاش های توسعه دهندگان آرین ۶ برای ارزان بودن این راکت، هزینه ی ارسال محموله ها به فضا با راکت آرین ۶ دست کم ۲۵ درصد بیشتر از هزینه ی فعلی ارسال محموله با راکت فالکون ۹ خواهد بود. دومین مشکل این است که اولین پرواز آرین ۶ برای سال ۲۰۲۰ پیش بینی شده و احتمالا تا آن زمان، اسپیس ایکس به لطف استفاده ی مجدد از بوسترهایی که در پرتاب های قبلی استفاده شده اند، هزینه ی لازم برای هر پرتاب را بیش از پیش کاهش خواهد داد؛ این در حالی است که امکان بازیابی و استفاده ی مجدد از هیچ کدام از بخش های راکت آرین ۶ وجود ندارد.

اخیرا نشریه ی آلمانی اشپیگل مصاحبه ای باآلن شرمو، مدیرعامل گروه آرین انجام داده است. در این مصاحبه، شرمو در رابطه با نحوه ی فعالیت اسپیس ایکس اظهار ناخشنودی کرده و ادعا کرده که کلید موفقیت اسپیس ایکس در انجام پرتاب های دولتی است؛ پرتاب هایی که به پشتوانه ی یارانه های دولتی انجام می شوند.

آلن شرمو / Alain Charmaeu

آلن شرمو؛ مدیرعامل آرین اسپیس

پرتاب های ۱۰۰ میلیون دلاری

اسپیس ایکس با قیمت های رقابتی خود فشار زیادی را به رقبا تحمیل می کند؛ وقتی از شرمو خواسته شد تا در این مورد اظهار نظر کند، استدلال اصلی او این گونه بود:

اسپیس ایکس برای هر پرتاب از دولت آمریکا ۱۰۰ میلیون دلار دریافت می کند، اما هزینه ی پرتاب های فضایی برای مشتریان اروپاییِ این شرکت به مراتب کمتر است.

در حقیقت، بر اساس استدلال شرمو، پرتاب های انجام شده توسط اسپیس ایکس برای ناسا و ارتش ایالات متحده، همچون یارانه ای برای پرتاب های تجاری این شرکت است. با این وجود، هزینه ی ۱۰۰ میلیون دلاری دریافت شده توسط اسپیس ایکس برای ارسال ماهواره های جاسوسی وزارت دفاع ایالات متحده و ارسال محموله های ناسا به فضا، همچنان کمتر از مبالغی است که شرکت های رقیب برای چنین پرتاب هایی طلب می کنند.

فالکون 9

راکت فالکون ۹ اسپیس ایکس

علاوه بر این، اگرچه هزینه ی ۱۰۰ میلیون دلاری برای پرتاب های دولتی در مقایسه با هزینه ی ۶۲ میلیون دلاری برای پرتاب های تجاری، به مراتب بالاتر است؛ اما قراردادهای دولتی با محدودیت ها، بررسی ها و پیش نیازهای خاص خود همراه هستند که بالطبع موجب افزایش قیمت می شوند.

هرچند شرمو اسپیس ایکس را به خاطر آن چه که وی <<یارانه های دولت آمریکا>> قلمداد می کند، مورد انتقاد قرار داده است؛ اما خود نیز اذعان دارد که حیات شرکت مطبوعش در گرو پرتاب های سفارش داده شده توسط دولت های اروپایی است. به گفته ی شرمو، اگر قرار است پروژه ی راکت آرین ۶ به عنوان یک پروژه ی پایدار باقی بماند؛ این شرکت به پنج پرتاب تضمین شده در سال ۲۰۲۱ و هشت پرتاب تضمین شده در سال ۲۰۲۲ نیاز خواهد داشت.

نبود امکان استفاده ی مجدد

در طول مصاحبه ی شرمو با اشپیگل، به احتمال کاهش هزینه ها به وسیله ی استفاده ی مجدد از راکت نیز اشاره شد. شرمو در واکنش به سوال مصاحبه کننده در این زمینه، اظهار داشت که مشخص نیست آیا در حقیقت، آن گونه که اسپیس ایکس ادعا می کند، پرتاب با بوسترهای بازیابی شده ارزان تر تمام خواهند شد یا خیر.

با توجه به این که اسپیس ایکس یک شرکت خصوصی است، اطلاع دقیقی پیرامون سود مالی حاصل از بازیافت راکت ها وجود ندارد؛ اما این احتمال وجود دارد که این شرکت در فرایند دست یابی به توانایی بازیافتِ مرحله ی اول راکت ها، تا کنون مبالغی را از دست داده باشد. اما اکنون که اسپیس ایکس استفاده از راکت فالکون ۹ بلاک ۵ را شروع کرده است؛ احتمالا ضمن کاهش هزینه های پرتاب، کسب سود از دستاوردهای تحقیقاتی این شرکت در زمینه ی بازیابی راکت ها نیز شروع خواهد شد.

فالکون ۹ بلاک ۵ / Falcon 9 Block 5

راکت فالکون ۹ بلاک ۵

از سوی دیگر، شرمو ادعا می کند که محدود بودن تعداد پرتاب های سالانه ی راکت های آرین، باعث می شود سرمایه گذاری جهت توسعه ی فناوری بازیابی راکت ها توجیه پذیر نباشد. به گفته ی وی، جهت توجیه هزینه های لازم برای توسعه ی فناوری بازیابی راکت، این شرکت بایستی دست کم ۳۰ پرتاب را در یک سال به انجام برساند.

به گفته ی شرمو، دلیل دیگری که باعث می شود شرکت های دولتی، همچون آرین، نتوانند به استفاده از راکت های بازیافت پذیر فکر کنند، مسئله ی فرصت های شغلی است. وی می گوید:

فرض کنید ما هر سال ۱۰ پرتاب تضمین شده در اروپا داشته باشیم و همچنین راکتی داشته باشیم که بتوان ۱۰ بار از آن استفاده کرد. پس در هر سال تنها یک راکت خواهیم ساخت؛ [اما] این مسئله منطقی نخواهد بود، من نمی توانم به تیم های [مشغول به کار در شرکت ام] بگویم <<خداحافظ، سال آینده شما را می بینم>>.

اما در همین اظهار نظر شرمو می توان تضادهایی را مشاهده کرد. از طرفی، از نگاه وی اسپیس ایکس موفقیت خود را مدیون یارانه های دولتی است و راکت های قابل بازیابی الزاما سودآور نیستند؛ اما از طرف دیگر، وی ادعا می کند که شرکت اش نمی تواند از راکت های قابل بازیابی استفاده کند، چرا که این راکت ها بیش از حد بهینه هستند.

از نگاه شرمو، اسپیس ایکس موفقیت خود را مدیون یارانه های دولتی است

لیکن حقیقت این است که اروپایی ها تصمیم گیری مشکلی پیش رو خواهند داشت. آن ها می توانند با پرداخت یارانه های دولتی، استقلال خود را در زمینه ی پرتاب های فضایی حفظ کنند. اما گزینه ی دیگر، تسلیم شدن در برابر شرکت هایی همچون اسپیس ایکس وBlue Originاست که توسط کارآفرینانی همچونایلان ماسکوجف بزوساداره می شوند. اما از اظهارات شرمو می توان تشخیص داد که وی ترجیح می دهد کدام گزینه را انتخاب کند؛ شرمو می گوید:

چرا همه ی میلیاردرها در حوزه ی فضا دست به سرمایه گذاری زده اند؟ چرا جف بزوس به آلمان می آید و ادعا می کند که این کشور نباید به فضا برود؟ او از اطلاعات شخصی شما کسب درآمد می کند. امروز او از سفارش های شما درآمازونآگاه است؛ فردا هم کنترل خودروی شما را بر عهده خواهد گرفت.

نظر شما چیست؟ آیا شرکت های دولتی و بازیگران قدیمی عرصه ی پرتاب های فضایی قافیه را به شرکت های نوپایی همچون اسپیس ایکس واگذار خواهند کرد؟ یا این که خواهند توانست با تغییر الگوی کاری خود به حیات شان ادامه دهند؟ دولت های اروپایی باید چه کاری انجام دهند؟ آیا باید به هرقیمتی استقلال خود را در فضا حفظ کنند، یا باید به دلائل مالی تسلیم رقبای خارجی شوند؟

علم وفناوری...
ما را در سایت علم وفناوری دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : 9elme1404c بازدید : 205 تاريخ : سه شنبه 8 خرداد 1397 ساعت: 13:05