مرگبارترین توپ دریایی ایران آماده مقابله با موشک‌های کروز شد/ تجهیز گلوله‌های «فجر ۲۷» به فیوز‌های م

گلوله های توپخانه و راکت ها به صورت عادی بعد از طی مسافت مورد نظر و برخورد، با فعال شدن مکانیزم انفجاری حاصل از برخورد با هدف منفجر می شوند، اما از سال ها پیش طراحان نظامی خصوصاً در بخش   دریایی   به دنبال راه هایی با افزایش بهره وری از گلوله های توپخانه بودند.

مسئله گلوله های هوشمند در توپخانه، چه در بخش زمینی، چه دریایی و چه پدافند هوایی، در دهه های اخیر همیشه به عنوان یک مسئله مهم مد نظر بوده. در دریا و در گذشته های دور، " توپ" سلاح اصلی کشتی ها محسوب و معمولاً توپ هایی با کالیبر های سنگین، حتی مواردی بیش از ۴۰۰ میلی متر، نیز روی ناو ها نصب می شد، اما با توسعه موشک های   کروز   ضد کشتی کم کم توپ ها به سمت تبدیل شدن به یک سلاح پشتیبان رفتند. برای بحث   مقابله   با تهدیدات سطحی و هوایی معمولاً انواعی از موشک های مختلف بر روی شناور ها نصب می شود، اما در بسیاری از اوقات این موشک ها کافی نیستند.

امروزه در بحث دفاع در برابر حملات هوایی و موشکی بر ضد شناورها، سیستم های پدافند موشکی و توپ های کالیبر کوچک مثل ۲۰ یا ۳۰ میلی متری در گونه های تک یا چند لوله وجود دارند که حجم آتش بسیار سنگینی را به سمت هدف روانه می کنند، اما برد آن ها در بسیاری از موارد به حدود ۳ یا ۴ کیلومتر محدود می شود و در حقیقت در نقش آخرین لایه دفاع سخت ناو ها قرار دارند.

در چند دهه اخیر انواع فیوز ها برای هوشمند کردن گلوله های توپ، خصوصاً در نمونه دریایی عرضه شده که فیوز های رادیویی، لیزری و الکترومغناطیسی از انواع این فیوز ها به حساب می آیند.

در عین حال در بسیاری از کشتی های جنگی امروزی، توپ های اصلی در بخش جلویی ناو حفظ شده اند. به عنوان مثال، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سالهاست از توپ ۷۶ میلی متری بهره می برد. نمونه های اولیه توپ مورد استفاده عمده نیرو های دریایی غربی و نیروی دریایی ارتش ایران که البته در داخل مهندسی معکوس و تولید انبوه شده است ساخت شرکت ایتالیایی OTO Melara است. البته قریب یک دهه است در کشور ما این توپ کاملاً بومی سازی و به اسم فجر ۲۷ ساخته شده و الان بر روی تقریباً تمامی شناور های رزمی ساخت داخل مثل ناو جماران نصب است.

توپ ۷۶ میلیمتری تمام خودکار فجر ۲۷ شاید مهمترین توپ کالیبر بالای در حال خدمت در کشور باشد که توسط متخصصان داخلی و با الگو برداری از توپ های ۷۶ میلیمتری اوتومرلا ساخت ایتالیا موجود در ناوچه های نیروی دریایی ارتش و با تلاشی ۶ ساله ساخته شده است.

نرخ آتش ۱۲۰ گلوله در دقیقه و بیشینه برد ۱۷ کیلومتر، برد ۱۲ کیلومتر بر ضد اهداف سطحی و ۷ کیلومتر بر ضد اهداف هوایی از جمله قابلیت های فجر ۲۷ است و جالب است که بدانید این توپ مدرن و کارآمد، هم اکنون در کشور های مختلف دنیا از جمله آمریکا نیز استفاده می شود و متخصصان ایرانی بدون هیچ گونه کمک و در اوج تحریم، برای شناور های مختلف کشورمان این توپ را طراحی و ساختند.

فجر ۲۷ با برخورداری از فناور های پیشرفته دارای ۳۰ مجموعه مکانیکی و ۲۲ هزار قطعه و زمان آماده سازی ۴ ثانیه و توانایی عملیات در تمام شرایط آب و هوایی با هدایت خودکار، توسط سامانه راداری است که سامانه هدفگیری اپتیکی نیز برای این توپ در ناو شهید نقدی مشاهده شده که درصورت وجود فضای مغشوش جنگ الکترونیک، بسیار مفید است.

سرعت عمل و نواخت تیر این توپ به نسبت کالیبر آن بسیار مناسب بوده و پدافند مناسبی را برای برد های زیر ۱۰ کیلومتر برقرار می کند و اهداف هوایی تا ارتفاع ۲۳۰۰۰ پا معادل حدود ۷۰۰۰ متر در تیررس این توپ پیشرفته هستند.

عمده گلوله هایی که برای توپ مورد نظر تا به امروز استفاده می شده از نوع عادی از لحاظ مکانیزم برخورد بودند و بایستی بعد از هدف گیری به صورت اپتیکی یا راداری، به سمت هدف شلیک و بعد از اصابت مستقیم به آن منفجر شوند. شاید در یک سناریوی درگیری دریا پایه در زمانی که دو شناور بر علیه هم درگیر باشند یا وقتی که از یک هدف پروازی کم سرعت مثل یک بالگرد حرف می زنیم بتوان از این توپ در این شرایط استفاده کرد، اما وقتی پای تهدیداتی مثل موشک های کروز یا جنگنده های مافوق صوت به میان می آید مشخصاً این توپ با این نوع مهمات کارایی نخواهند داشت.

اما در جریان نمایشگاهی که اخیراً از دستاورد های ارتش برگزار شده از فیوز های مجاورتی برای توپ های ۷۶ میلی متری رونمایی شد. این فیوز ها در حقیقت نوعی رادار یا حسگر بسیار کوچک هستند که بر سر گلوله های مورد نظر نصب می شوند و بعد از شلیک شروع به فعالیت می کنند. شعاع ارسال امواج برای این حسگر ها ۴ متر بوده و در باند وی اچ اف است.

در این شرایط لازم نیست که به هدفی مثل یک هواپیما یا موشک کروز اصابت مستقیم صورت بگیرد و حتی رسیدن به نزدیکی آن نیز کفایت می کند. با رسیدن به فاصله مورد نظر فرمان انفجار صادر شده و گلوله مورد نظر منهدم شده و موج انفجار و ترکش های آن به سمت هدف رها می شود. این فیوز شانس درگیری موفق با اهدافی مثل موشک های کروز و جنگنده های با سرعت بالا را شدیداً افزایش می دهد.

فیوز برای راکت ناشناخته ایرانی

در این نمایشگاه همچنین به وجود فیوزی مجاورتی برای راکتی به اسم فدک نیز اشاره شده که تنها یک تصویر از این راکت موجود است که آن هم مربوط به نمایشگاه دفاعی بغداد در چند سال پیش است و البته مشخص نیست این راکت دقیقاً از چه کلاسی بوده و دارای چه مشخصات و مختصاتی است. فیوز در نظر گرفته شده برای این راکت در باند یو اچ اف فعالیت کرده و دارای شعاع شناسایی ۸ متر است.

این احتمال وجود دارد که این راکت نوعی سامانه سبک زمین به زمین باشد و با استفاده از این فیوز نوع حالت انفجار در هوا برای آن تعریف می شود تا با نابودی و در ارتفاع بالا و ترکش ایجاد کردن نیرو های پیاده و زره پوش های سبک دشمن را زمین گیر کند. البته ممکن است این راکت نوعی سامانه هوا به سطح سنگین نیز برای حمل توسط هواپیما های جنگنده نیز باشد.

با این تفاسیر، این بار فیوز های مجاورتی هم در نقش پدافندی و هم آفندی، می توانند تأثیر و نقش مهمی در ارتقا توان رزمی یگان های نیرو های مسلح داشته باشند و نشان دهند ابتکار و خلاقیت متخصصان صنایع دفاعی، به روندی مداوم و روزافزون تبدیل شده که می تواند الگوی سایر صنایع کشور باشد.