تفاوت نسخه‌های 32 بیت و 64 بیت ویندوز چیست؟

هرگاه به نسخه های مختلف سیستم عامل محبوبماکروسافت، یعنی  ویندوز  فکر می کنیم، خود به خود ذهنمان به سمت نسخه های ویرایش خانگی (Home) یا حرفه ای (Pro) و دیگر نسخه ها متمایل می شود. دراین میان، عوامل دیگری هم برای ایجاد   تفاوت   اساسی بین نسخه های ویندوز وجود دارد؛ ازجمله ۳۲ بیت یا ۶۴ بیت بودن سیستم.

به احتمال فراوان بارها عبارات ۳۲ بیت و ۶۴ بیت به گوشتان خورده است و شاید کاملا معنای آن را درک نکرده باشید. این عبارات از کجا آمده اند و چه تأثیری بر تجربه ی کاربری تان می گذارند؟

چه عاملی کامپیوتر را ۳۲ یا ۶۴ بیتی می کند؟

بسته به نوع معماریپردازنده(CPU) استفاده شده در رایانه، سیستم شما ۳۲ یا ۶۴ بیتی خواهد بود. اکثر پردازنده های موجود تولیدشده در سال های گذشته در دسته ی ۳۲ یا ۶۴ بیتی جای می گیرند. عموما پردازنده های ۶۴ بیتی قوی تر از همتایان ۳۲ بیتی خود هستند؛ چراکه توانایی نگه داری و پردازش مقدار بسیار بیشتری از داده را دارند.

برای درک بیشتر بزرگی تفاوت بین این دو معماری باید اطلاعاتی از نوع عملکرد و محاسبات در سیستمدودوییداشته باشید. برخلاف سیستم شمارشده دهیکه می تواند بسته های ده تایی را شامل شود و ما در زندگی عادی از آن استفاده می کنیم، سیستم دودویی فقط دو واحد دارد: صفر یا یک. بنابراین، پردازنده ای ۳۲ بیتی می تواند حداکثر ۲ به توان ۳۲ یا ۴میلیارد و ۲۹۴میلیون و ۹۶۷هزار و ۲۹۶ آدرس داشته باشد. باوجوداین، پردازنده ای ۶۴ بیتی می تواند ۲ به توان ۶۴ یا۱۸،۴۶۶،۷۴۴،۰۷۳،۷۰۹،۵۵۱،۶۲۶ یعنی رقمی درحدود ۱۸کوینتیلیون (۱۸بیلیون گیگابایت یا ۱۶اگزابایت) آدرس ممکن داشته باشد که کاملا تفاوت دو معماری را نشان می دهد.

تفاوت ویندوز ۳۲ و ۶۴ بیتی   چیست؟  

اگر از پردازنده ی ۶۴ بیتی استفاده می کنید، برای استفاده از تمام توان آن باید از ویندوز ۶۴ بیتی استفاده کنید. البته، نسخه ی ۳۲ بیتی ویندوز روی پردازنده های ۶۴ بیتی به خوبی کار می کند؛ اما نمی تواند از تمام قدرت CPU استفاده کند.امکان نصب ویندوز ۶۴ بیت روی پردازنده ی ۳۲ بیتی وجود ندارد؛ اما ویندوز ۶۴ بیتی می تواند برنامه های ۳۲ بیتی را اجرا کند.

این دو معماری در ویندوز دو تفاوت مشخص دارند: ۱. نسخه ی ۳۲ بیتی ویندوز می تواند نهایتا از چهار گیگابایت حافظه ی رم استفاده کند؛ بنابراین اگر در رایانه تان شانزده گیگابایت رم داشته باشید و از ویندوز ۳۲ بیت استفاده کنید، سیستم عامل عملا نمی تواند بیش از چهار گیگابایت آن را استفاده کند؛ ۲. تفاوت دوم در پوشه یProgram Filesاست. در نسخه ی ۳۲ بیتی ویندوز تمام برنامه ها به صورت پیش فرض در پوشه یProgram Files نصب می شوند؛ اما در نسخه ی ۶۴ بیتی پوشه ای اضافه به نام(Program Files (x86برای نصب برنامه های ۳۲ بیتی وجود دارد. دلیل این امر آن است که نوشتن برنامه برای معماری ۳۲ و ۶۴ بیتی کاملا متفاوت است.

وقتی برنامه ها می خواهند برخی از اطلاعات مشترک مانند DLLها را بگیرند، پوشه ی مشخصی ازProgram Files را باید بررسی کنند. این، دلیل جداکردن دو پوشه به وسیله ی ویندوز است؛ مثلا نرم افزار ۳۲ بیتی نمی داند با یک DLL از ۶۴ بیتی چه کند.دانستن این نکته خالی از لطف نیست که ویندوز ۳۲ بیت به عنوان x86 و ۶۴ بیت به عنوان x64 معرفی می شود.

نسخه های بسیار قدیمی از ویندوز، مثل ویندوز ۳.۱، نرم افزار هایی ۱۶ بیتی را اجرا می کردند. نسخه ی ۳۲ بیتی ویندوز با این نرم افزارهای قدیمی سازگار است؛ اما ویندوز ۶۴ بیتی نمی تواند آن ها را اجرا کند. پس، اگر قصد دارید آن ها را در ویندوز ۶۴ بیتی اجرا کنید، باید از شبیه ساز ویندوز ۳۲ بیتی استفاده کنید. به علاوه، ویندوز ۶۴ بیتی به درایور های ۶۴ بیتی هم نیاز دارد؛ پس، اگر پرینتر قدیمی سازگار با ویندوز ۳۲ بیتی دارید، این وسیله روی سیستم جدید شما کار نخواهد کرد.

تفاوت بین برنامه های 32 بیتی و 64 بیتی

نسخه های متفاوتی از نرم افزار را فروشنده ی برنامه معرفی می کند. برخی از توسعه دهندگان فقط نسخه ی ۳۲ بیتی نرم افزار را ارائه می دهند؛ اما برخی به شما حق انتخاب بین ۳۲ یا ۶۴ بیتی بودن را می دهند و گاهی هم نسخه ی مناسب با سیستم شما را به صورت خودکار شناسایی و نصب می کنند.

اگر ویندوز ۶۴ بیتی دارید، تا جای ممکن باید از نسخه ی ۶۴ بیتی برنامه ها استفاده کنید. بااین حال اگر به نسخه ی مناسب دسترسی نداشتید، با خیال آسوده از نمونه ی ۳۲ بیتی می توانید استفاده کنید؛ چراکه این نمونه باید به خوبی روی سیستم شما اجرا شود.

احتمالا سرعت اجرای نسخه ی ۶۴ بیتی برنامه ها آن چنان شما را شگفت زده نمی کنند؛ اما با استفاده از آن ها می توانید از مزایایی مانند امنیت بیشتر معماری و استفاده از رم بیش از چهار گیگابایت بهره مند شوید. همچنین، این برنامه ها معمولا از نمونه ی ۳۲ بیتی خود بازده بیشتری دارند و پایدارتر هستند.

پس، وقتی می خواهید برنامه ای دانلود کنید، به کلماتی مانندVersionsیاEditionsدر لینک دانلود دقت کنید تا متوجه شوید نوع ۶۴ بیتی برنامه را هم سازنده ارائه می دهد یا خیر؛ زیرا نسخه ی ۳۲ بیتی برنامه ها با تمام سیستم ها سازگار است و معمولا فروشندگان آن را به صورت پیش فرض در صفحه ی دانلود قرار می دهند. قطعا اگر ویندوز ۳۲ بیتی دارید، فقط نسخه ی ۳۲ بیت نرم افزار برای شما کار خواهد کرد.

ویندوز کامپیوتر ما ۶۴ بیتی است یا ۳۲ بیتی؟

اکنون که تفاوت بین دو معماری را توضیح دادیم، می توانیم متوجه شویم از کدام نسخه ی ویندوز استفاده می کنیم.

درویندوز ۱۰با کلیک راست روی دکمه ی استارت و انتخاب گزینه یSystem یا رفتن به منویSettings > System > About می توانید در قسمتDevice specificationsو روبه روی گزینه یSystem Typeنسخه ی ویندوز نصب شده روی سیستم و نیز معماری پردازند ه ی خود را مشاهده کنید.

درویندوز ۷و نسخه های قبلی، با کلیک راست روی گزینه یComputer در منوی استارت و انتخاب گزینه ی Properties یا استفاده از کلیدهای ترکیبیWin + Pauseدر تمام نسخه های ویندوز، به صفحه ی مشخصات ویندوز می روید و روبه روی قسمتSystem Typeمی توانید اطلاعات ویندوز و معماری پردازنده را مشاهده کنید.

هر دو پنل همچنین مقدار رم نصب شده را در بخشInstalled RAMنشان می دهند. اگر ویندوز ۳۲ بیتی و بیش از چهار گیگابایت رم داشته باشید، با عبارت4GB usable مواجه خواهید شد.

می توانیم ویندوز ۳۲ بیتی را به ۶۴ بیتی ارتقا دهیم؟

معماری پردازنده با سیستم عامل شما باید مطابقت داشته باشد؛ پس اگر مطابقت ندارد، ویندوز خود را می توانید ارتقا دهید. برای مثال، اگر از نسخه ی ۳۲ بیتی ویندوز ۱۰ روی پردازنده ی ۶۴ بیتی استفاده می کنید، ویندوز خود را به ۶۴ بیت می توانید ارتقا دهید. باوجوداین، نسخه های ۳۲ بیتی ویندوز نصب شده روی پردازنده های ۳۲ بیتی ارتقادادنی نیستند. برای ارتقای این سیستم ها باید کامپیوتری مبتنی بر پردازنده ی ۶۴ بیتی تهیه کنید تا از مزایای آن بتوانید بهره مند شوید.هر کامپیوتری که در چند سال اخیر ساخته شده، مطمئنا پردازنده و ویندوز۶۴ بیتی خواهد داشت.

معماری ۶۴ بیتی؛ استانداردی طولانی مدت

پردازش و محاسبات ۶۴ بیتی استاندارد جدیدی است؛ اما همیشه این طور نبوده است. زمانی که ویندوز XP، نسخه ی ۶۴ بیتی ارائه داد، موجب سردرگمی فراوان و مشکلات سازگاری شد. بنابراین، تعداد اندکی از مردم از آن استفاده کردند. استفاده از سیستم های ۶۴ بیتی تا قبل از عرضه ی ویندوز ۷ هنوز فراگیر نشده بود؛ اما امروزه، این معماری به عنوان استانداردی برای ویندوز ۱۰ معرفی می شود. رم چهارگیگابایتی که در زمان طراحی اولین پردازنده ها دورازتصور بود، هنوزهم برای برخی استفاده های سبک کارگشا است. با کاهش قیمت قطعات کامپیوتری، به ویژه رم، تقریبا اکثر دستگاه های پایین رده هم با مقدار رم بیش از چهار گیگابایت عرضه می شوند. این موضوع سبب منسوخ شدن کم وبیش کامل سیستم های ۳۲ بیتی خواهد شد.

درعوض، توسعه دهندگان تمام تمرکزشان را به توسعه ی بیش ازپیش نرم افزارهای مبتنی بر معماری ۶۴ بیت معطوف خواهند کرد که برای مدت بسیار بسیار طولانی به عنوان استاندارد تلقی خواهد شد. احتمالا برای مدتی طولانی به مرز ظرفیت رم در سیستم های ۶۴ بیتی (۱۶.۸اگزابایت) نخواهیم رسید. فقط تصور کنید با چندین ترابایت رم چه کارهایی می توان انجام داد، چه رسد به میلیون ها ترابایت!