پس از پرتاب قوی‌ترین راکت جهان، برنامه بعدی اسپیس ایکس چیست؟

راکت فالکون هوی(Falcon Heavy) سرانجام هفته ی گذشته از کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب شد. محموله ی فالکون هوی یک خودروی تسلا رودستر قرمز متعلق به ایلان ماسک به همراه آدمک استارمن بود. فالکون هوی توانست به خوبی قابلیت های خود را نشان دهد و احتمالا آماده ی شروعمأموریت های آیندهخود خواهد بود.

برای بسیاری از شرکت ها، این موفقیت خود شاهکار سال است، اما برای اسپیس ایکس و ایلان ماسک این طور نیست و آن ها در سال جاری، برنامه های بیشتری خواهند داشت؛ از جمله فرستادن فضانوردان به فضا با استفاده از کپسول فضایی دراگون و آماده سازیراکت بزرگ فالکون(BFR) برای آزمایش های احتمالی در سال ۲۰۱۹.

اسپیس ایکس طی هفت سال گذشته،حدود ۵۰۰ میلیون دلاربرای توسعه ی راکت فالکون هوی صرف کرده است. هدف این شرکت هوافضایی خصوصی،ساخت راکت قدرتمندیاست که بتواند برخی از محموله های بسیار سنگین را به فضا بفرستد. فالکون هوی می تواند محموله ای دو برابر نزدیک ترین رقیب خود دلتا ۴ هوی متعلق به شرکتاتحادیه مشترک پرتاب(ULA) را با هزینه ای کم تر به فضا بفرستد و سه بوستر (تقویت کننده) این راکت هم می توانند پس از فرود روی زمین، دوباره مورد استفاده قرار گیرند.

آینده فالکون هوی

سه شنبه هفته گذشته بود که فالکون هوی از همان سکوی پرتابی که ناسا برخی از مشهورترین مأموریت های خود را انجام داده است، به فضا پرتاب شد. علاوه بر پرتاب موفقیت آمیز، دو بوستر فالکون هوی هم با موفقیت به زمین نشستند. این دو بوستر پس از پرواز به جو زمین دوباره در دو منطقه ی فرود به فاصله ی ۳۰۰ متری از هم فرود آمدند. بوستر مرکزی فالکون هوی هم از راکت جدا شد؛ اما موفق نشد روی شناور بدون سرنشین اسپیس ایکس در اقیانوس اطلس فرود بیاید.

پس از پرتاب هفته ی گذشته، فالکون هوی عنوانقوی ترین راکت جهانرا از آن خود کرد. این راکت دارای ۲۷ موتور است؛ یعنی بیشتر از هر راکت دیگری در جهان. ترکیب این ۲۷ موتور، نیروی تراست (رانشی) لازم برایحمل محموله ای ۶۵ تنیتا حداقل مدار پایین زمین را برای این راکت قدرتمند فراهم می کند. این ظرفیت محموله، امکان به فضا فرستادن ماهواره های سنگین به مدار پایین زمین یا رساندن این ماهواره ها به مدارهای دورتر را به اسپیس ایکس می دهد.

اسپیس ایکس اعلام کرده است که هر مأموریت فالکون هوی تنها ۹۰ میلیون دلار هزینه دارد. به گفته ی تامی سانفورد، مدیر اجراییگروه صنعتی فدراسیون تجاری فضایی، دلتا ۴ هوی تنها می تواند ۳۲ تن محموله را به مدار زمین برساند و هر پرواز این راکت بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار هزینه دارد. به این ترتیب، انتخاب اسپیس ایکس برای همکاری می تواند برای هر شرکت، سازمان یا دولتی یک صرفه جویی چشمگیر در هزینه ها باشد.

ماسک هفته ی گذشته به خبرنگاران گفت با توجه به آزمایش موفق فالکون هوی، راکت بعدی می تواند پس از ۳ تا ۶ ماه به فضا پرتاب شود. پرتاب روز سه شنبه کاملا موفقیت آمیز بود و تنها دو اتفاق برخلاف برنامه ریزی های اسپیس ایکس رخ داد. بوستر اصلی هنگام فرود آمدن در سکوی فرود شناور، نتوانست کنترل خود را حفظ کند و در اقیانوس اطلس سقوط کرد و آخرین موتور مرحله دوم فالکون هوی هم بیش از انتظار سوخت. فرستادن محموله به موقعیت مداری که از کمربند سیارک ها در مجاورت زمین دورتر برود و به سوی مریخ سفر کند، در ابتدا برنامه ریزی شده بود.

فالکون هوی دو مأموریت مهم برای سال ۲۰۱۸ برنامه ریزی کرده است، یک ماهواره ی ارتباطی به نامArabsat 6Aمتعلق به عربستان سعودی و برنامه آزمایشی براینیروی هوایی ایالات متحده؛مأموریتیکهفضاپیمای LightSail، متعلق به انجمن سیاره ای برای آزمایش بادبان های خورشیدی را هم به فضا می فرستد. شرکت هایInmarsatوViasatهم ماهواره های ارتباطی خود را با راکت اسپیس ایکس به فضا خواهند فرستاد.

ماسک انتظار دارد اسپیس ایکس راکت های فالکون هوی زیادی را به فضا بفرستد تا اطمینان کافی برای انجام مأموریت های امنیت ملی برای ارتش ایالات متحده را به دست بیاورد. اسپیس ایکس اولین مأموریت فالکون ۹ برای ارتش را در سال ۲۰۱۷ انجام داد. فالکون ۹ اسپیس ایکس، سال گذشته،ماهواره جاسوسی سری NROL-76متعلق بهدفتر شناسایی ملی(NRO)را از پایگاه هوایی کیپ کاناورال به مدار زمین فرستاد. این نخستین مأموریت اسپیس ایکس برای ارتش ایالات متحده بود. پیش از این، دولت ایالات متحده از وجود راکت های بوئینگ و اتحادیه ی مشترک پرتاب در بسیاری از مأموریت های سری خود بهره می برد. بوئینگ و اتحادیه مشترک پرتاب هر دو از پیمانکاران دفاعی طولانی مدت دولت ایالات متحده هستند.ماسکگفت:

ما تعدادی مشتریان تجاری برای فالکون هوی داریم. اما فکر نمی کنم این موضوع مانعی پیش روی پذیرفتن مأموریت های امنیت ملی باشد.

پروازهای سرنشین دار کپسول فضایی دراگون

باید به یاد داشته باشیم که فالکون هوی، آخرین بازی سال ۲۰۱۸ اسپیس ایکس و ایلان ماسک نیست. این شرکت هوافضایی قصد دارد تا پایان سال، فضانوردان را به همراه فالکون ۹ و کپسول فضایی دراگون به فضا بفرستد. اسپیس ایکس طی سال های اخیرمأموریت های تحویل محموله یزیادی برای ایستگاه فضایی بین المللی ناسا انجام داده است. ناسا در سال ۲۰۱۴،شرکت هاثورنرا به عنوان یکی از دو شرکت برای انجام پروازهای فضانوردان آمریکایی به ایستگاه فضایی انتخاب کرد. شرکت دیگر بوئینگ است که فضانوردان را باکپسول فضایی استارلینر(Starliner) و بهره بردن از راکت های اتلس ۵ به فضا می فرستد. ماسک می گوید:

ما پیشرفت بزرگی در روند ساخت دراگون داشته ایم.

ماسک همچنین اعلام کرده است که اطمینان مأموریت، اولین اولویت شرکت اسپیس ایکس است. برنامه توسعه دراگون یک ماه قبل دومین مرحله اش را سپری کرد. به باور او:

ما تلاش می کنیم که تا پایان سال فضانوردان را به فضا بفرستیم. فکر می کنم سخت افزارها آماده خواهند بود.

در واقع لباس های فضانوردی که استارمن به تن داشت، همان کیت فضانوردی است که فضانوردان کپسول فضایی دراگون بر تن خواهند کرد.

راکت بزرگ فالکون

و در نهایت، راکت بزرگ فالکون که ایلان ماسک می خواهد از آن برای کلونی سازی در مریخ استفاده کند. این راکت یک سیستم پرتاب کاملا قابل استفاده مجدد و دارای یک فضاپیمای عظیم در بخش فوقانی خود است و از ۳۱ موتور رپتور بهره می برد. برای مقایسه باید بگوییم که فالکون هوی از ۲۷ موتور مرلین استفاده می کند.موتورهای رپتور نیروی تراستی برابر ۴۳۰ هزار پوندوموتورهای مرلین، نیروی تراستی ۷۶ هزار پوندیتولید می کنند.

راکت بزرگ فالکون به همراه فضاپیما ۱۰۶ متر ارتفاع خواهد داشت وقادر به حمل محموله ای ۱۵۰ تنیبه مدار پایین زمین خواهد بود. به این ترتیب ممکن است راکت بزرگ فالکون حتی قدرتمندتر ازساترن-۵ناسا شود که قادر به حمل محموله ای ۱۳۵ تنی بود. ماسک سال گذشته در خلال کنگره بین المللی فضانوردی در آدلاید، استرالیا گفت هر فضاپیما قادر به حمل ۱۰۰ مسافر است و می تواند به طور بالقوه برای سفرهای فوق سریع از نقطه ای به نقطه دیگر در زمین مورد استفاده قرار گیرد.

ماسک هفته ی گذشته اعلام کرد که کار توسعه ی راکت بزرگ فالکون به خوبی پیش می رود. او همچنین گفت اسپیس ایکس قصد ندارد از راکت فالکون هوی برای فرستادن فضانوردان به مأموریت های اعماق فضا استفاده کند. مدیرعامل اسپیس ایکس سال گذشته هم اعلام کرده بود که از فالکون هوی و کپسول فضایی دراگون برایفرستادن دو مسافر به دور ماهاستفاده می کند. اما اکنون اسپیس ایکس احتمالا از فالکون هوی استفاده نخواهد کرد و کاندیدای اصلی برای انجام این مأموریت، راکت بزرگ فالکون خواهد بود.ماسکدر این مورد گفت:

راکت بزرگ فالکون یک انتخاب بهتر است. این راکت قادر است با یک بوستر به مدار زمین برود.

ماسک امیدوار است این راکت برای برنامه های آزمایشی در سال ۲۰۱۹ آماده شود. این روند تا حدود زیادی شبیه نمونه آزمایشیراکت گرس هاپر(Grasshopper) است که منجر به توسعه ی بوسترهای قابل استفاده مجدد فالکون ۹ شد. به گفته ی ایلان ماسک، اسپیس ایکس احتمالا این آزمایش ها را در جدیدترین سکوی فرود خود در براونزویل در جنوب تگزاس انجام دهد. اگر آزمایش های راکت بزرگ فالکون موفقیت آمیز باشند، اسپیس ایکس پروازهای زیادی برای آزمایش این سیستم انجام خواهد داد. ماسک می گوید:

امکان دارد اولین پرواز آزمایشی خود را بین سه تا چهار سال آینده انجام دهیم.

بنابراین به نظر می رسد که سال جاری و احتمالا سال های آینده، بازه ی شلوغی برای ماسک باشند. اسپیس ایکس در همین حال، مأموریت های فالکون ۹ برای حمل محموله های متوسط و تحویل محموله های ناسا به ایستگاه بین المللی فضایی را ادامه خواهد داد. اولین پرتاب فالکون هوی، سومین مأموریت اسپیس ایکس در سال ۲۰۱۸ بود. فالکون ۹ دو مأموریت را در ماه ژانویه انجام داد که یکی از این آن ها، مأموریت سری زوما برای دولت ایالات متحده و دیگری حمل مأموریتماهواره ارتباطاتی GovSat-1بود.مأموریت زوما،یکماهواره ی جاسوسی چند میلیارد دلاریبود که از مرکز پرتاب پایگاه هوایی کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب شد. مأموریت بعدی فالکون ۹ که از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ انجام می شود،ماهواره Pazمتعلق به شرکت اسپانیایی Hisdesat را به مدار زمین می رساند. بر اساس برخی گزارش ها، این مأموریت هم می تواند با مأموریت دیگری از پایگاه هوایی کیپ کاناورال دنبال شود. در این مأموریت، فالکون ۹ماهواره Hispasat 1Fدیگر ماهواره ی ارتباطی این شرکت اسپانیایی را به مدار زمین می رساند.