ابزارهای جدید برای تغییر دقیق ژن‌ها با روش کریسپر

به نقل از گیزمگ، در طی سال های گذشته روش تغییر ژن "کریسپر"(CRISPR) موفق شده پیشرفت های زیادی را در زمینه های پزشکی گرفته تا کشاورزی ایجاد کند و محققان همواره تلاش کرده اند که دقت و تاثیرات این روش را بهبود ببخشند.

به تازگی دو مطالعه انجام شده است که سبب می شود با استفاده از آنها دقت روش کریسپر به صورت چشمگیری بهبود پیدا می کند تا بتوان جهش هایDNAرا به گونه ای تغییر دهد که از هزاران بیماری مختلف جلوگیری کرد.

کریسپر در دید کلی یک ابزار برای جابجایی ژن هاست که امکان اعمال تغییر در رشته های جهش یافتهDNAرا می دهد و تاکنون دانشمندان توانسته اند به طور ساده و مستقیما این جهش های تک سلولی را در سلول های زنده انسان پاک و یا بازنویسی کنند.

ژنوم انسان از سه میلیارد جفت واحد شیمیایی به نام هایA،C،GوTتشکیل شده است. در حال حاضر 50 هزار جهش ژنتیکی وجود دارند که عامل بیماری بوده و 32 هزار مورد از آنها جهش های تک نقطه ای هستند که نیمی از آنها از حالتG-Cبه حالتA-Tتبدیل شده اند.

محققان موسسه پزشکی "هوارد هوئز"(Howard Hughes) یک آنزیم طراحی کرده اند که به آن "ویرایشگر مبنا" می گویند. این ویرایشگر می تواند جهش های تک نقطه ای را بازنویسی و یا معکوس کند.

در آزمایش های اولیه این تیم تحقیقاتی نتایج موفق 50 درصدی را با استفاده از این روش برای بیماری "هموکروماتوز"(hemochromatosis)یا سرریز و زیادی آهن در خون به ثبت رساندند.

در دومین تحقیق محققان "موسسه فناوری ماساچوست"(MIT) برای اولین بار موفق شدند که جفت هایRNAرا در سلول های انسان ویرایش کنند.

این سامانه هم مانند ویرایشگر پایده عمل می کند اما این بار تمرکز بر رویRNAاست. این کشف با توجه به اینکهRNAبسیار تغییر پذیرتر ازDNAاست این دستاورد می تواند سبب گشودن درهای جدیدی به روش های درمان بیماری هایی نظیر دیابت و التهابات روده شود. این روش جهش ها را بدون تغییر در ژنوم اصلاح می کند.

این دو روش جدید، نوآوری های اساسی هستند که قرن بعدی پزشکی را دگرگون می کنند.

نتایج این دو تحقیق به ترتیب در ژورنال هایNatureوScienceمنتشر شده است.