تراشه مشترک اینتل و AMD برای گیمرها به چه معنا است

پس از سال ها پیشرفت آهسته و قابل پیش بینی، در ۱۲ ماه گذشته شاهد تغییرات اساسی و هیجان انگیزی در بخش سخت افزار کامپیوترهای شخصی بوده ایم. از معرفی پردازنده های ۱۶ و ۱۸ هسته ایAMDواینتلگرفته تا روند عجیب معرفیکارت های گرافیک جدید، خبرهای غافلگیرکننده ی امسال به قدری زیاد و متنوع بودند که به نظر می رسید دیگر شرکتی نتواند دنیای سخت افزار را تحت تأثیر قرار بدهد؛ تا اینکه روز گذشته اینتل و AMD با اعلام خبر همکاری برای ساخت تراشه ای مشترک برای رقابت باانویدیادر بازار لپ تاپ های باریک و سبک گیمینگ، بار دیگر علاقه مندان به دنیای فناوری را غافلگیر کردند. قرار است طی ماه های آینده مدل جدیدی از پردازنده های سری Gکبی لیک (Kaby Lake)اینتل که بهگرافیک رادئونAMD و حافظه ی HBM2 مجهز شده اند روانه ی بازار شوند. حال این سؤال پیش می آید که چرا دو رقیب قدیمی و غول سازنده ی تراشه تصمیم به همکاری با یکدیگر گرفته اند و این همکاری برایگیمرهابه چه معنی خواهد بود؟

پیش از هر چیز، باید به سلطه ی انویدیا بر بازار لپ تاپ های گیمینگ اشاره کرد. ازGTX 1050گرفته تاGTX 1080، گرافیک های موبایل انویدیا (منظور از موبایل در اینجا دستگاه های قابل حمل است) بامعماری پاسکالبسیار قدرتمند ظاهر شده اند. انویدیا توانسته است این نسل از گرافیک های موبایل خود را به گونه ای طراحی کند که از لحاظ عملکرد هم سطحِ نسخه ی مشابه دسکتاپی خود باشند یا در بدترین شرایط، تنها ۱۰ درصد عملکرد ضعیف تری نسبت به آن ها داشته باشند. از سوی دیگر بهینگی مصرف انرژی در معماری پاسکال باعث شده است وجود محصولاتی مانندلپ تاپ ۱۴ اینچی ریزر بلید، که قدرت آن عملا با یک کامپیوتر دسکتاپ مجهز به پردازنده ی ۴ هسته ای Core i5 و کارت گرافیک GTX 1060 برابر است، امکان پذیر باشد؛ محصولاتی که امکان بازی در رزولوشن های 1080p و 1440pرا در فرم فاکتور یک لپ تاپ ۱۴ اینچی فراهم می کنند. لپ تاپ ریزر بلید احتمالا بهترین لپ تاپ مینیاتوری گیمینگ جهان است و شاید مقایسه ی آن با لپ تاپ های مجهز به گرافیک ادغام شده درCPU چندان عادلانه نباشد؛ اما در هر صورت، اینتل و AMD هیچ کدام محصولی برای رقابت در این سطح با انویدیا ندارند.

برای اینتل، همکاری با AMD عملا به معنی کنار گذاشتن پردازنده های کبی لیک G مجهز بهگرافیک مجتمع آیریس و آیریس پرواست. نسل جدید گرافیک های ادغام شده در CPU اینتل با مجهز شدن به ۱۲۸ مگابایت حافظه ی کش فوق سریع، عملکرد بسیار بهتری نسبت به نسل قبل و گرافیک HD از خود نشان می دهند؛ اما همچنان توانایی رسیدن به استانداردهای انویدیا را ندارند. برای AMD نیز این همکاری پس از موفقیت در طراحیAPUکنسول های بازی نسل هشتمی، به معنی بُردی دیگر در زمینه ی طراحی گرافیک یکپارچه خواهد بود. حتی اگر این برد در حد APU-هایایکس باکس وانوPS4نباشد، باز هم برای AMD سودآور خواهد بود و درصورت موفقیت ممکن است ابعاد پروژه ی مشترک و همکاری با اینتل را افزایش دهد.

تراشه ی کبی لیک G قرار است با استفاده از یک رابط جدید سخت افزاری از پردازنده ی Core i7 (احتمالا مجهز به هسته های نسل هفتمی) درکنار پردازنده ی گرافیکی رادئون استفاده کنند. گرافیک های مجتمع تا پیش از این همواره از مشکل کمبود پهنای باند رنج می بردند؛ اما استفاده از نسل دوم حافظه ی HBM این مشکل را در تراشه ی جدید اینتل و AMD برطرف خواهد کرد. باتوجه به مشخص بودن تنها یک ماژول در رندرها و ویدئوی منتشرشده توسط اینتل، حداکثر پهنای باند این تراشه از لحاظ نظری به ۲۵۶ گیگابایت بر ثانیه خواهد رسید. هرچند پهنای باند طراحی نهایی احتمالا اندکی از این میزان کمتر خواهد بود؛ اما باید در نظر داشت که پهنای باند کارت گرافیک نسبتا قدرتمند RX 580 هم تنها ۲۲۴ گیگابایت بر ثانیه است. باتوجه به قیمت کنونی HBM2، به کار گرفتن ۴ گیگابایت از این حافظه در چیپ جدید منطقی به نظر می رسد.

مشخصات درزکرده به بیرون، اطلاعات فنی جالبی از بخش گرافیک تراشه در اختیار قرار می دهد. باتوجه به تعدادسایه زن هاو سرعت کلاک ۱ تا ۱.۱ گیگاهرتزی آمده در شایعات، احتمالا شاهد گرافیکی مجهز به ۱۵۳۶پردازنده ی استریم (SP)قرارگرفته درون ۲۴واحد پردازشی (CU)خواهیم بود. تمامی این اعداد و ارقام به معنای یک GPU با قدرت پردازشی ۳.۳ ترافلاپ است. برای مقایسه، قدرت پردازشی ایکس باکس وان برابر با ۱.۳ ترافلاپ و PS4 برابر با ۱.۸ ترافلاپ است.

قطعات قرارگرفته روی بورد از چپ به راست: حافظه ی HBM2، گرافیک رادئون AMD و پردازنده ی ۴ هسته ای اینتل

اما اینکه آیا تراشه ی جدید اینتل-AMDبا چنین مشخصات سخت افزاری می تواند با گرافیک های موبایل انویدیا رقابت کند، جای بحث دارد. نسخه ی موبایل کارتGTX 1060هنگام اجرای بازی های جدید در رزولوشن1080p و تنظیمات Ultra عملکرد بسیار قابل قبولی دارد و مدل دسکتاپی آن گاهی اوقات حتی از دو کارت RX 570ا(۵.۱ ترافلاپی) و RX 580ا(۶.۱ ترافلاپی) هم عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. اگر شایعات درست باشند، محصول اینتل-AMD احتمالا عملکردی در حد کارت GTX 1050 Tiیا اندکی بهتر از آن خواهد داشت. با این اوصاف انویدیا همچنان در میان گرافیک های موبایل دست بالا را خواهد داشت.

پس اگر تراشه ی اینتل-AMD نمی تواند از لحاظ عملکرد با انویدیا رقابت کند، برتری آن در چه خواهد بود؟ مهم ترین مزیت این چیپ ابعاد یا فرم فاکتور آن است. در ویدئوی تبلیغاتی اینتل تمرکز زیادی روی صرفه جویی فضا توسط چیپ کبی لیک G در مقایسه با یک CPU و GPU مجزای مجهز به حافظه ی GDDR5 شده است. ارتفاع این چیپ نیز به گفته ی اینتل نسبت به سیستم های مشابه بسیار کم تر خواهد بود. باتوجه به تمام آنچه تا به اینجا گفته شد، می توان با اطمینان نتیجه گیری کرد که مهم ترین مزیت کبی لیک G اجرای بازی های روز با رزولوشن 1080p و تنظیمات مناسب در دستگاه های بسیار باریک و سبک خواهد بود.

هنوز عوامل ناشناخته ی زیادی هستند که می توانند روی نتجه ی نهایی تأثیر بگذارند. برای مثال، اینکه AMDگرافیک رادئون خود را برای استفاده در این چیپ تا چه میزان سفارشی سازی خواهد کرد؛ یا اینکه اصلا معماری آن چه خواهد بود. از طرفی می توان انتظار داشتAMD در این چیپ نیز مانند APU-های نسل آینده ی خود با کدنامریون ریج (Raven Ridge)از معماریوگااستفاده کند؛ اما از طرف دیگر وگا برای رسیدن به سرعت های کلاک بالا به تعداد ترانزیستور بیشتری احتیاج دارد و درنتیجه شاید معماریپلاریسانتخاب مناسب تری برای یک GPU با سرعت کلاک یک گیگاهرتزی باشد.

فعلا به نظر می رسد اصلِ همکاری اینتل و AMDروی پروژه ای مشترک، بسیار هیجان انگیزتر از مشخصات سخت افزاری چیپ جدید باشد. هرچند کبی لیکGشاید نتواند انتظارات بسیاری از گیمرها را برآورده کند؛ اما احتمالا برای اولین بار امکان ساخت لپ تاپ هایی با فرم فکتورمک بوکو توانایی اجرای بازی های روز را در اختیار سازندگان کامپیوتر شخصی قرار خواهد داد.