پایگاهی برای دسترسی رایگان به بیش از ۱۴ میلیون مقاله علمی معتبر

هنگامی که می خواهیم براییک مقاله ی علمی غیر رایگان پول بپردازیم، بررسی فهرست مراجع آن مقاله یکی از بهترین راه ها برای سنجش اعتبار آن است. به این ترتیب اگر مراجع مقاله ی مورد نظر، معتبر و قابل اعتنا نباشند؛ می توانیم از هدر رفتن پولمان جلوگیری کنیم. البته پیش از این دسترسی رایگان به این فهرست مراجع امکان پذیر نبود؛ اما اکنون پایگاه هایی شکل گرفته اند که امکان دسترسی آزاد به این منابع را فراهم می کنند.

پایگاه اینترنتی i4ocسعی دارد فهرست ارجاعات مقالات علمی، رایگان و قابل دسترسی همگانی باشد. دراین وب سایت ، این گونهتوضیح داده شده است:

امکانارجاع به منابع علمی معتبر، رشته ای است که داشته های علمیو فرهنگی ما را قوام می بخشد. اینامکان،سنگ بنا و اعتبارواقعیت هایی استکه ما می دانیم.

علاوه بر این، مقالات کمک می کنند تا مشارکت های علمی، با ذکر نام، توجه و ارزشی درخور دریافت کنند. همچنین بررسی ارجاعات، راه مؤثری برای ارزیابی ارزش علمی یک پژوهش و تأثیرگذاری آن است. در مجموع، ارجاعات مهم ترین ابزار برای پویش، فراگیر شدن و ارزیابی تمام دانش تحقیقاتی هستند. آغاز این حرکت، سال پیش و با همکاریبنیاد ویکی مدیابه همراه پنج نهاد دیگر از جملهPublic Library of ScienceوeLifeبود و اکنون با اضافه شدن ۲۹ ناشر و مجله ی علمی دیگر، دسترسی رایگان اینترنتی به ارجاعات ۱۴ میلیون مقاله ممکن شده است.داریو تارابورلی،مدیر ارشد بخش تحقیقاتی بنیاد ویکی مدیا، در مصاحبه خود بانیچراعلام کرد:

برای نخستین بار در تاریخ، امکان ارجاعبه داده های مستند و معتبربزرگ ترین ناشران علمی جهان، بدون نیاز به پرداخت حق نشردر دسترس عموم قرار گرفته است. این داده ها تاروپود تمام دانش ما هستند.

قبل از این تنها یکدرصد از داده های بخش ارجاع مقالات از طریق وب سایت های ساینس و اسکوپوس به صورت رایگان قابل دسترس بود. این دو ناشر سرشناس، داده های مرتبط را در وب سایتکراس رفکه از سال ۲۰۰۰ پایه گذاری شده است، منتشر می کردند. در نتیجه ی تلاش های i4oc، اکنون آن میزان یکدرصدی به ۴۰ درصد ارتقاء یافته است و هدف گذاری شده تا به زودی به ۱۰۰ درصد برسد. البته ناشران و پایگاه های دسترسی آزادی که بیش از پیش به i4ocمی پیوندند نیز زمینه ی این پوشش ۱۰۰ درصدی را فراهم می آورند. این امر به فرآیندداوری همتاکه اساس اطمینان پذیری داده های علمی است نیز کمک شایانی خواهد کرد. همچنین ناشران، سرمایه گذاران و پژوهشگران به راحتی قادر به پیگیری تأثیر مقالات خود و ارجاع های داده شده به آن ها در مقالات دیگر خواهند بود. درنهایت i4oc امیدوار است با دسترسی آزاد همگانی به این داده ها، تشخیص و تصحیح ایرادات فرآیند ارجاع سریع تر صورت پذیرد و امکان رشد ایده ها و تحقیقات با تشکیل یک پایگاه جامع دسترسی آزاد، بیشتر فراهم شود.